Budowa stawu biodrowego

Z uwagi na fakt, że biodro jest bardzo ważnym stawem dla funkcji lokomocyjnych człowieka, umożliwiającym wykonywanie wielu skomplikowanych ruchów kończyną dolną, należy przynajmniej w zarysie omówić jego budowę.

BUDOWA ANATOMICZNA I BIOMECHANIKA STAWU BIODROWEGO

Staw biodrowy jest jednym z największych stawów organizmu człowieka. Ten wieloosiowy staw jest stawem kulistym. Główkę stawową tworzy głowa kości udowej, stanowiąca 2/3 wycinka kuli. Głęboka panewka stawowa jest utworzona przez kość miedniczną. Jest ona otoczona obrąbkiem panewkowym, który ją znacznie pogłębia. Chrząstka stawowa nie pokrywa całej powierzchni panewki, a tworzy tylko powierzchnię księżycowatą leżącą przy brzegu panewki, otwartą ku dołowi i przodowi. Środek panewki jest bardziej zagłębiony, wobec czego między końcami chrząstki księżycowatej powstaje wcięcie, przez, które przerzuca się więzadło poprzeczne panewki.

Dno panewki jest wypełnione tkanką tłuszczową oraz więzadłem głowy kości udowej. Więzadło to wnika w głowę w miejscu dołka centralnego. Chrząstka głowy jak i panewki w obrazie radiologicznym daje efekt szpary stawowej, której prawidłowa szerokość wg Huecka oceniana jest na 4 do 5 milimetrów.

Torebka stawu biodrowego jest gruba i bardzo mocna. Przyczepia się na kości miednicznej do brzegu panewki, na zewnątrz od obrąbka. Natomiast na kości udowej przyczep torebki leży z przodu na krętarzu większym i kresie międzykrętarzowej. Od tyłu zaś około 1,5 cm od grzebienia międzykrętarzowego, obejmując większą część szyjki kości udowej.

Torebka stawowa posiada silne więzadła wzmacniające ją i hamujące ruchy kończyny. Dzięki temu są w znacznym stopniu odciążone mięśnie. Największe napięcie torebki występuje w pozycji stojącej ciała. Natomiast położenie spoczynkowe stawu występuje przy lekkim zgięciu, odwiedzeniu i obrocie na zewnątrz kończyny. Dlatego też np. przy zapaleniu stawu biodrowego chory odruchowo układa kończynę w położeniu spoczynkowym, co zmniejsza dolegliwości bólowe.

Biodro jest wieloosiowym, najbardziej ruchomym stawem kończyny dolnej. Odbywają się w nim ruchy w trzech zasadniczych płaszczyznach oraz bardzo duża liczba rozmaitych ruchów w płaszczyznach dowolnych, przechodzących przez środek stawu. Teoretycznie więc staw ten posiada nieskończoną liczbę osi co w powiązaniu z bardzo rozbudowanym i skomplikowanym aparatem mięśniowym umożliwia człowiekowi wykonywanie precyzyjnych i płynnych funkcji lokomocyjnych.

Prawidłowe ukształtowanie stawu biodrowego jest podstawowym warunkiem jego niezaburzonego i wieloletniego funkcjonowania. Odchylenia w budowie pod postacią tzw. biodra szpotawego i koślawego lub dysplazja panewki zmieniają zasadniczo biomechanikę stawu. Pojawiające się niefizjologiczne obciążenia mogą doprowadzić w szybkim tempie do zmian zwyrodnieniowych. Z niewłaściwymi obciążeniami biodra spotykamy się również w przypadkach patologii występujących w kręgosłupie jak i w szeregu schorzeń bezpośrednio lub pośrednio rzutujących na funkcję tego stawu.

źródło: Czytelnia Medyczna